Thuốc trị bướu cổ trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại bao gồm tây y và các bài thuốc nam lành tính. Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp và mang lại hiệu quả là mong muốn tìm hiểu của rất nhiều bệnh nhân. Vậy các loại thuốc điều trị bướu cổ hiệu quả tốt nhất hiện nay là những thuốc gì, liều dùng và cách sử dụng như thế nào? Mời bạn đọc tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây để nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.
Bướu cổ đa phần là lành tính và dễ điều trị bằng các phương pháp nội khoa đơn giản. Tuy nhiên không phải ai bị bướu cổ cũng được chỉ định sử dụng thuốc, cũng như các loại thuốc bướu cổ chỉ phù hợp với dạng bệnh lý nhất định. Thuốc điều trị phải phù hợp với nhóm triệu chứng, kích thước bướu cũng như tính chất riêng của từng loại bệnh. Thông thường, thuốc trị bướu cổ sẽ có hai loại chính là thuốc Tây y và các bài thuốc nam theo y học cổ truyền. Cụ thể như sau:
Thuốc trị bướu cổ Tây y
Trong phân loại thuốc điều trị bệnh theo Tây y, thuốc thường chia thành 4 loại ứng với tính chất bướu cổ người bệnh gặp phải. Thuốc bao gồm: thuốc trị bướu cổ do cường giáp, bướu cổ do suy giáp, bướu cổ đơn thuần và viêm tuyến giáp. Cụ thể từng nhóm như sau:
Thuốc trị bướu cổ cường giáp
Những bệnh nhân bị chứng cường giáp có lượng hormone tiết ra quá nhiều so với nhu cầu của cơ thể dẫn đến tình trạng sụt cân, cơ thể mệt mỏi, bướu giáp, tim đập nhanh,... Có đến 80% người bị bướu cổ cường giáp được chỉ định các loại thuốc tây y là Propylthiouracil và Methimazole. Cụ thể từng loại như sau:
Thuốc trị bướu cổ Methimazole
Thuốc Methimazole hay còn được gọi là Thiamazole là thuốc cường giáp phổ biến hiện nay với các đặc điểm chính sau:
- Cơ chế hoạt động/ tác dụng: Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn các tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormon.
- Dạng bào chế và hàm lượng: Dạng viên nén 5g, 10g và 20g
- Cách dùng và liều dùng: Người bị cường giáp nhẹ uống 5g trong mỗi 8 giờ, bệnh mức độ trung bình uống với liều lượng 10g trong 8 giờ và người có mức bệnh nặng được chỉ định là 20g sau mỗi 8 giờ. Thuốc Methimazole dùng cho đường uống, có thể dùng kèm thức ăn hoặc không.
- Tác dụng phụ của thuốc trị bướu cổ Methimazole: Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như sốt, đau đầu, đau nhức cơ thể hoặc giảm chức năng gan nếu sử dụng kéo dài…
- Thận trọng: Phụ nữ mang thai, đang cho con bú và trẻ em dùng thuốc theo chỉ định sau khi được thăm khám từ các bác sĩ chuyên khoa.
Thuốc trị bướu cổ Methimazole có thời gian tác dụng dài, tác dụng phụ ít và chỉ cần dùng một lần mỗi ngày, người bệnh dễ tuân thủ. Ngoài ra, liều sử dụng Methimazole sẽ được tăng dần nếu kiểm tra lượng hormone giáp, triệu chứng tiến triển xấu. Tuy nhiên, trong trường hợp sử dụng thuốc điều trị lâu dài, liều lượng sẽ được kê giảm cho đến khi đạt được mục đích điều trị bệnh.
Methimazole là thuốc kháng giáp dùng để điều trị bướu cổ do cường giáp
Thuốc chữa bướu cổ Propylthiouracil:
Propylthiouracil là thuốc điều trị cường giáp chỉ dành cho người trưởng thành với các đặc điểm chính sau:
- Cơ chế hoạt động/ tác dụng: Điều tiết tuyến giáp giảm tiết hormon, hạn chế các triệu chứng của bệnh cường giáp.
- Dạng bào chế và hàm lượng: Viên nén 50g.
- Cách dùng và liều dùng: Liều dùng ban đầu thường được chỉ định là từ 100-150mg trong 8 giờ. Khi điều trị với thời gian kéo dài (lên đến 24 tháng) bạn dùng 100mg chia làm 3 lần uống trong 1 ngày. Người bệnh có thể dùng thuốc chung với thức ăn hoặc không, uống vào các thời điểm cố định để tránh quên liều.
- Tác dụng không mong muốn: Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như sốt, đau đầu, đau nhức cơ thể hoặc giảm chức năng gan nếu sử dụng kéo dài…
- Thận trọng: Thuốc không được khuyến nghị cho trẻ nhỏ, chỉ áp dụng khi được chỉ định từ bác sĩ. Phụ nữ có thai và cho con bú phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Propylthiouracil cũng có tác dụng tương tự methimazole phù hợp với những người bị cường giáp mức độ nặng hay cơn bão giáp. Ngoài ra, thuốc này còn được chỉ định cho phụ nữ mang thai giai đoạn ba tháng đầu vì ít tác dụng cho mẹ và thai nhi.
Thuốc trị bướu cổ Propylthiouracil giúp ngăn chặn tuyến giáp sản xuất hormone quá mức
Thuốc chữa bướu cổ suy giáp
Tình trạng suy giáp xảy ra khi tuyến giáp hoạt động kém, không tiết đủ lượng hormon cơ thể cần dẫn đến các triệu chứng như tăng cân, cơ thể mệt mỏi, bướu cổ,...Phương pháp điều trị bướu cổ do suy giáp chủ yếu là sử dụng hormone ngoại sinh với hai dạng chính là Liothyronine và Levothyroxine.
Thuốc trị bướu cổ tuyến giáp Liothyronine
Thuốc Liothyronine là loại thuốc được chỉ định cho các trường hợp tuyến giáp không tiết đủ hormon cần thiết gây bướu cổ suy giáp, đặc điểm chính là:
- Cơ chế hoạt động/ tác dụng: Thuốc Liothyronine có tác dụng thay thế cho hoạt động của hormon tuyến giáp, giúp cải thiện triệu chứng cơ thể khi thiếu hormon.
- Dạng bào chế và hàm lượng: Viên nén đường uống (5 mcg, 25 mcg, 50 mcg) và dạng dung dịch đường tiêm 10mcg/ml.
- Cách dùng và liều dùng: Người bệnh được chỉ định uống khoảng 50-100 mcg mỗi ngày theo đường uống và tùy vào mức độ bệnh. Thuốc uống mỗi ngày 1 lần cùng thức ăn hoặc không. Thuốc tiêm được sử dụng cho người lớn hôn mê do phù nề với lượng là 25-50 mcg tiêm tĩnh mạch.
- Tác dụng không mong muốn: Tác dụng phụ thông thường của thuốc là buồn nôn, hoặc hiếm gặp là rụng tóc tạm thời.
- Thận trọng: Không sử dụng thuốc cho người có tiền sử dị ứng thuốc hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.
Thuốc Liothyronine bổ sung hormone cho người bị suy giáp
Thuốc Levothyroxine
Tương tự với thuốc trị bướu cổ Liothyronine, thuốc Levothyroxin được dùng cho người có hormon tuyến giáp yếu với đặc điểm chính là:
- Cơ chế hoạt động/ tác dụng: Thuốc có tác dụng bổ sung và điều tiết hormone cho tuyến giáp, duy trì hoạt động bình thường của cơ thể.
- Dạng bào chế và hàm lượng: Dạng viên nén (25 mcg, 50 mcg, 75 mcg, 88 mcg,100 mcg,112 mcg, 150 mcg, 175 mcg, 200 mcg, 300 mcg) và Thuốc tiêm (100 mcg và 200 mcg)
- Cách dùng và liều dùng: Liều uống thuốc Levothyroxine dao động trong khoảng từ 12,5g -200g cho các thể bệnh thuốc các mức độ khác nhau từ nhược giáp đến suy giáp.
- Tác dụng không mong muốn: Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như nhịp tim không đều, đổ mồ hôi, khó ngủ, rụng tóc nhẹ hoặc sốt,...
- Thận trọng: Không sử dụng thuốc cho người có tiền sử dị ứng thuốc đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.
Thuốc Levothyrox thường được các bác sĩ kê đơn điều trị bướu giáp
Thuốc điều trị bướu cổ đơn thuần
Điều trị bướu cổ đơn thuần thường đi theo hai mục tiêu chính là: Làm giảm triệu chứng và thu nhỏ kích thước bướu. Ngoài ra, dựa vào mức độ bệnh và tình trạng chức năng của tuyến giáp, các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc can thiệp hormone là thyroxin. Loại thuốc điều trị là Levothyroxin, với đặc điểm và công dụng được nêu trên phần thuốc chữa bướu cổ suy giáp.
Thuốc chữa viêm tuyến giáp
Viêm tuyến giáp là bệnh lý chỉ sự thâm nhiễm của tế bào viêm hoặc mô xơ tại tuyến giáp. Khác với các bệnh lý bướu cổ trên, bướu cổ do viêm tuyến giáp cần can thiệp điều trị thuốc kháng sinh để loại bỏ các ổ viêm. Các thuốc trị bướu cổ do viêm giáp thường được chỉ định là: Kháng sinh và chống viêm,.. Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn kháng sinh và chống viêm phù hợp.
Các bài thuốc nam trị bướu cổ
Các bài thuốc nam trị bướu cổ từ đông y thường an toàn, ít gây tác dụng phụ. Trong y học cổ truyền nhận định, bướu giáp được chia thành hai thể là thể khí trệ và thể đàm thấp. Tùy theo tình trạng, mức độ tổn thương, các lương y sẽ chẩn bệnh và đưa ra liều lượng phù hợp. Các bài thuốc trị bướu cổ theo đông y, bạn có thể tham khảo:
- Bài thuốc chữa bệnh bướu cổ do khí trệ, mang thai, suy nhược: Đem rửa sạch các nguyên liệu bao gồm trần bì, hải tảo, côn bố, mộc hương, hải cáp phấn, hải phiêu tiêu, hương phụ, uất kim, liên tử tâm, hoàng liên, long đởm thảo, đơn bì, sơn chi, hạ khô thảo…Sau đó sắc lấy nước uống ngày đều đặn 1 thang.
- Trị bướu cổ bằng thuốc nam cho người mắc bướu giáp to: Chuẩn bị Côn bố, xuyên khung cùng bán hạ, đương quy, hải tảo, đảng sâm, bạch truật, bạch linh, triết bối mẫu, trần bì, cam thảo, quế nhục rửa sạch và sắc lấy nước uống.
- Thuốc điều trị bướu cổ đơn thuần : Ở thể này, người bệnh chỉ cần sắc thuốc gồm bạch thược, trạch tả, hạ khô thảo, với hương phụ chế, bạch giới tử, huyền sâm, cùng hải phù thạch, gia cường tằm….để lấy nước uống đều 3 lần sáng, chiều, tối.
Mặc dù các bài thuốc nam điều trị bướu cổ cơ ưu điểm vượt trội là lành tính không tác dụng phụ, điều trị kéo dài an toàn cho cơ thể. Tuy nhiên, theo khảo sát, có khá nhiều người vì bận rộn phải ngưng thuốc giữa chừng khi chưa có kết quả.
May mắn là hiện nay các hãng dược phẩm lớn đã điều chế thành công các sản phẩm thảo dược hỗ trợ sức khỏe có nguồn gốc thiên nhiên trong đó không thể kể đến thành phần chính là hải tảo. Theo nghiên cứu năm 2012 của các chuyên gia Trung Quốc, các hoạt chất sinh học trong hải tảo đóng vai trò tương đương chất điều biến miễn dịch và có thể hữu ích trong việc điều trị các bệnh tuyến giáp an toàn. Tác dụng của hải tảo sẽ được bổ trợ khi kết hợp với dược liệu như bán biên liên, lá neem, khổ sâm nam, ba chạc,...
Hải tảo kết hợp cùng nhiều thảo dược quý có tác dụng tốt đối với người bệnh tuyến giáp
>>>Xem thêm: BỆNH BƯỚU CỔ CÓ LÂY KHÔNG?
Lưu ý khi sử dụng thuốc trị bướu cổ
Để hạn chế nguy cơ từ các tác dụng phụ của thuốc với cơ thể đồng thời điều trị bệnh an toàn hiệu quả, người bệnh cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
- Chỉ uống thuốc sau khi đã thăm khám, chẩn đoán điều trị và được chỉ định sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ.
- Tuân thủ và tôn trọng các hướng dẫn sử dụng, liều dùng, cách dùng và cách bảo quản thuốc để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất.
- Tuyệt đối không được tự ý tăng giảm, liều lượng, hoặc ngưng dùng thuốc khi không có chỉ định y khoa.
- Khi uống các loại thuốc tây y, cần bổ sung thêm các loại rau củ quả tươi, giàu vitamin để làm mát cơ thể và tăng sức đề kháng tự nhiên.
- Không dùng các chất kích thích có hại như rượu bia, đồ uống có caffein, cồn khi đang dùng thuốc trị bướu cổ.
- Tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ điều trị.
- Khi gặp các vấn đề không mong muốn như dị ứng thuốc, mẩn ngứa, rối loạn tiêu hóa,...hãy đến ngay các trung tâm y tế gần nhất đề được xử lý đúng cách và kịp thời.
- Thông báo cho bác sĩ điều trị tiền sử dị ứng, mẫn cảm hoặc việc đang sử dụng thuốc điều trị bệnh khác khi khám bệnh.
Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về các loại thuốc trị bướu cổ thường được áp dụng hiện nay. Hy vọng với những chia sẻ trên, bạn đọc sẽ trang bị thêm cho mình những kiến thức bệnh học và thuốc cơ bản trong trị liệu. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào cần giải đáp hãy liên hệ với chúng tôi hoặc để lại bình luận để được tư vấn.
Link tham khảo: