U tuyến độc tuyến giáp là tình trạng nhiễm độc giáp đơn thuần kèm theo sự xuất hiện của nhân giáp, thường là một nhân giáp đơn độc. Đây là một trong các nguyên nhân gây tình trạng cường giáp với sự gia tăng sản xuất hormon giáp do u tuyến tự động. Các u tuyến này thường định vị ở một thùy, có thể ức chế sự phát triển của thùy giáp còn lại. Bệnh lý này hay gặp ở nữ giới đặc biệt là nữ giới tuổi trung niên.

U  tuyến độc tuyến giáp – một bệnh lý cường giáp

Cho đến nay, nguyên nhân và cơ chế gây bệnh chưa rõ. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu cho thấy có sự liên quan đến một số đột biến gen của thụ thể TSH. Kết quả làm tăng hoạt động nang tuyến trong khi không liên quan đến TSH. Một cơ chế cũng được đưa ra có liên quan đến đột biến gen protein G (gen G protein). Hậu quả của bệnh lý này là nồng độ hormon tuyến giáp tăng cao, đặc biệt là T3, TSH giảm thấp, Không tìm thấy các tự kháng thế kháng giáp như trong bệnh lý cường giáp basedow. Tuy nhiên dựa trên các biểu hiện bệnh thì u tuyến độc tuyến giáp vẫn được xếp vào một trong các bệnh lý của hội chứng cường giáp với các biểu hiện đặc trưng trên: tim mạch, chuyển hóa, thân nhiệt, da tóc, …

Điều trị u tuyến độc tuyến giáp – một bệnh lý cường giáp

Điều trị u tuyến độc tuyến giáp khó khăn hơn nhiều các bướu tuyến giáp khác. Các phương pháp điều trị cho các bệnh lý của hội chứng cường giáp đều được áp dụng như: nội khoa, xạ trị, phẫu thuật.

Nội khoa sử dụng thuốc kháng giáp trạng. Tuy nhiên đa phần biện pháp này không có hiệu quả điều trị. Chỉ có vai trò chuẩn bị cho phẫu thuật hoặc xạ trị.

Xạ trị u tuyến độc tuyến giáp cho đáp ứng kém hơn các bướu cường giáp khác. Bên cạnh đó, cần chú ý đối với các bệnh nhân lớn tuổi hoặc có tiền sử bệnh tim mạch vì tình trạng sử dụng xạ trị ban đầu có thể gây tình trạng nặng thêm cường giáp thoáng qua trong giai đoạn đầu.

Phẫu thuật cắt bỏ thùy tuyến giáp hoặc bóc tách nhân bướu. Biện pháp này cho hiệu quả khá cao, tỷ lệ tái phát thấp. Tuy nhiên bệnh nhân cần được chuẩn bị thật kỹ trước phẫu thuật.

Bên cạch các biện pháp điều trị này thì còn có thể áp dụng phương pháp khác như: bơm cồn iod vào tuyến, điều trị bằng laze

Các u tuyến độc tuyến giáp bao gồm cả biểu hiện cường giáp hay bình giáp đa phần được chỉ định phẫu thuật bướu giáp trừ trường hợp phát hiện ung thư tuyến giáp. Bên cạnh đó, việc điều trị cũng cần dựa trên tình trạng bệnh lý và cơ địa của bệnh nhân để lựa chọn phương pháp điều trị cho phù hợp.