Run tay là tình trạng xuất hiện vận động ngoại ý ở tay, có thể xuất hiện khi nghỉ hoặc khi vận động. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng run tay như mắc các bệnh cường giáp, suy tuyến giáp, Parkinson, nghiện rượu, rối loạn thần kinh thực vật...

Dưới dây là những nguyên nhân phổ biến gây run tay: 

-  Bệnh cường giáp, suy tuyến giáp trạng: ở những bệnh nhân này, run thường xảy ra ở ngón tay và bàn tay. Biết được điều này nên khi đi khám bệnh, các bác sĩ thường yêu cầu bạn nhắm hai mắt, cho 2 tay ra phía trước vuông góc với thân, xòe và dịch sát mười ngón tay lại với nhau để bác sĩ quan sát biên độ run của các ngón tay. Trong bệnh cường giáp trạng, bàn tay và ngón tay người bệnh run đều, biên độ nhỏ. Đây cũng có thể được coi là một trong các phương pháp giúp phát hiện bệnh cường giáp, suy tuyến giáp, basedow.

-  Bệnh Parkinson: Run thường chỉ gặp ở những người qua 50 tuổi. Run tay ở bệnh Parkinson thường run ở đầu các chi, nhất là các ngón tay. Tần số run thường chậm từ 4-7 lần trong một giây, nhịp và biên độ run trong Parkinson đều đặn. Run giảm khi hoạt động, tăng lên khi nghỉ ngơi, rõ nhất khi người bệnh ngồi yên đặt bàn tay lên đùi.

-  Rối loạn thần kinh thực vật: run tay xảy ra khi xúc động, sợ hãi, khi tập trung làm việc gì đó hay đứng trước đông người. Khi nghỉ ngơi, tinh thần thoái mải thì run giảm. Run do rối loạn thần kinh thực vật là khá phổ biến, có thể gặp ở tất cả các độ tuổi, trong đó rất hay gặp ở người trẻ.
-  Bệnh xơ cứng rải rác, hội chứng tiểu não: run tay chỉ thường xảy ra khi hoạt động. Trong bệnh xơ cứng rải rác thì ngoài run tay còn có thể quan sát thấy co, gật nhãn cầu.

-  Nghiện rượu (chất kích thích): Một số người nghiện rượu nặng cũng bị run tay nhất là khi thiếu rượu. Hoặc run do hội chứng sau cai rượu gặp ở người nghiện rượu ở thời gian đầu sau khi cai.

Điều trị run tay như thế nào?

Một số trường hợp run tay là do các bệnh lý trước đó ở một cơ quan khác gây ra. Với những trường hợp này, việc điều trị các nguyên nhân bệnh lý đóng vai trò căn nguyên được coi là phương pháp cơ bản nhất. Tuy nhiên, run tay không phải trong ngày một ngày hai giải quyết hết run mà phải có thời gian nhất định, người bệnh cần kiên trì và có niềm tin.

Biện pháp giúp phòng ngừa run tay

-  Hạn chế uống rượu, bia, dùng các chất kích thích. Với một số trường hợp run vô căn, khi uống một chút rượu các biểu hiện có thể giảm đi tuy nhiên về lâu dài rượu lại càng làm nặng thêm chứng bệnh. Do các chất kích thích làm tăng tốc độ suy giảm thần kinh, gây thiếu hụt vitamin B1 trầm trọng khi nghiện nặng. Rượu làm tăng rối loạn sự điều phối thần kinh – cơ trong vận động, làm nặng thêm mức độ run khi mắc bệnh.

-  Tích cực sử dụng các loại rau củ quả trong chế độ dinh dưỡng. Đặc biệt các loại rau củ quả có màu xanh đậm như rau ngót, rau cải, súp lơ, bắp cải, su su, cải cúc, các loại hoa quả củ có màu sẫm như gấc, bí ngô, cam, cà rốt… vì chúng là nguồn chứa các hoạt chất chống oxy hóa tự nhiên được cho là có tác dụng chậm lại sự suy thoái của bộ não điều khiển. Vốn giàu vitamin E, các loại quả như vải, đu đủ, đào, lê được khuyên dùng nhằm hạn chế sự tiến triển của bệnh.

-  Trong quá trình điều trị bệnh nào đó, khi thấy tác dụng phụ run tay do thuốc gây ra cần thông báo kịp thời cho bác sĩ. Đặc biệt là những người đang sử dụng thuốc điều trị chống trầm cảm loại lithium, thuốc chống động kinh loại phenytoin, do hay xảy ra những tác dụng phụ trên hệ thần kinh – cơ. Sử dụng những thuốc này kéo dài hoặc tùy tiện có thể gây run tay mức độ nặng.

-  Giảm căng thẳng, lo âu vì đây là yếu tố tâm lý ảnh hưởng nhiều đến mức độ run. Ở người già, sự thay đổi tâm lý luôn là vấn đề thường trực, nhất là trạng thái hay lo nghĩ. Trong các trường hợp bị run tay thì vấn đề khó khăn trong vận động càng làm cho những lo lắng trở nên trầm trọng. Càng lo nghĩ càng gây run, càng cố gắng điều chỉnh thì càng làm tăng cường độ. Trong trường hợp run do suy giảm chức năng não bộ thì vấn đề tâm lý càng đóng vai trò rất lớn.

-  Thực hiện những bài tập dưỡng sinh nhẹ nhàng, đủ cường độ, đều đặn để làm tăng lưu thông máu lên não. Các bài tập dành cho đầu và cổ có tác dụng làm giảm mức độ nặng của bệnh.

-  Sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên giúp tăng cường năng lượng, bảo vệ tế bào thần kinh, làm chậm quá trình thoái hóa, lão hóa và ổn định hoạt động dẫn truyền thần kinh

 - Đối với nguyên nhân run tay do bệnh lý tuyến giáp ưu tiến sử dụng thuốc đông y để cải thiện triệu chứng bệnh.